Nafarroako Gobernuak, ‘Bakearen eta Bizikidetzaren aldeko Liburutegiak’ programaren bitartez (Kultura eta Kirol departamentuko Liburutegi zerbitzuaren eta Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako departamentuko Bizikidetza eta Giza Eskubideen zerbitzuaren lankidetzari esker), haur, nerabe eta helduentzako aurreaz-aurreko bederatzi proposamen jarri ditu Nafarroako liburutegi publikoen eskura, zazpigarren urtez jarraian, euskaraz zein gaztelaniaz.
Nafar lurralde osoko 54 liburutegik hartu dute parte ekimen honetan, eta 118 saio programatu dira maiatzean, ekainean, uztailean, abuztuan, irailean, urrian eta azaroan. Tailerretan hainbat gai jorratuko dira, hala nola migrazioa eta kulturarteko aniztasuna, bizikidetza, maitasuna, indarkeriarik eza, nahi ez den bakardadea, sexu- eta genero-aniztasuna, gizarte-bazterkeria, 2030 Agenda metodologia sozioemozionalekin, artistikoekin eta dialogikoekin. Musika, yoga, ipuinak, jolasak, elkarrizketak, liburuak… izango dira landu beharreko balioak transmititzeko eta aztertzeko tresnak.
Aurten, nobedade gisa, idazlanek eta narratibek presentzia berezia izango dute, eta lehen aldiz 10 saioko prestakuntza luzeak egingo dira. Proposamena bat dator Garapen Jasangarriko Helburuen 2030 Agendaren ekintza-estrategiarekin, 1., 2., 3., 4., 10. eta 16. helburuetan (pobreziaren amaiera, zero gosea, osasuna eta ongizatea, kalitatezko hezkuntza, desberdintasunak murriztea eta bakea, justizia eta erakunde sendoak, hurrenez hurren).
Proiektua sustatzen duten bi zerbitzuek eskerrak eman nahi dizkiete liburutegiei, tailerretako dinamizatzaileei eta dinamiketan parte hartzen duten herritarrei proposamen honekin inplikatzeagatik, haiek baitira programa aberasten duten eragileak.
Tailer dinamiko eta sortzaileak eta solasaldi dialogikoak
5 eta 8 urte bitarteko haurrek Inma Gurrea, Itsaso Etxeberria eta Marisa Serranok dinamizatuko duten ‘¡Late, raíz!’ tailerra egin ahal izango dute. Bi zati izango ditu: ahozko narrazioa eta jorratutako gaiarekin lotutako jarduerak. Oraingo honetan, zeruko, lurreko eta aireko hiru esploratzaileek munduko haur guztiak ingurune seguru batean bizi daitezela nahi dute. Horretarako, barrutik eta kanpotik osasuntsu haztea ahalbidetzen duenari buruz hausnartuko dute.
Aurten ere, Pobreziaren eta Gizarte Bazterkeriaren aurkako Nafarroako Sarearen eskutik, 10 eta 14 urte bitarteko gazteek ‘Lehiaketen lehiaketa’ tailerrean parte hartuko dute lehiaketa klasikoetako proba ezagunenetan, pobrezia eta gizarte-bazterketa zer den, arrazismoa, xenofobia eta aporofobia zer diren, eta Garapen Jasangarriko Helburuen (GJH) eta giza eskubideen garrantzia ezagutzeko helburuarekin. Gainera, mundua eraldatzeko ideia berriak garatzeko lan egingo da.
12 eta 16 urteko gazteak rap musikari bihurtu ahal izango dira ‘Hitzek huts egiten duten lekuan musikak hitz egiten du’ tailerraren bidez. Txus San Vicentek dinamizatutako proposamenak nerabeek beren bizitza garatzen duten kulturartekotasunari buruzko sentsibilizazioa eta hausnarketa ditu helburu, betiere giza eskubideen ikuspegitik. Helburu hori lortzeko, rap/trap korronte musikala erabiliko da. Korronte horren aktibo nagusia, irakaskuntzaren testuinguruan, zuzenean interpelatzea da. Saioan izango diren hausnarketekin eta eztabaidarekin, gazteek, oinarri musikal bat aukeratu ondoren, abesti baten letra idatziko dute, jarraian gainerako parte-hartzaileekin batera rapeatzeko.
Urtez urte, programak belaunaldien arteko topaketak bultzatzen ditu, oraingo honetan yogaren bidez. Irantzu Gómezek emandako ‘Yoga eta sormena: arnasa hartu, mugitu eta elkarrekin bizi’ tailerraren helburua familia- eta komunitate-loturak sendotzea eta bizikidetza baketsuaren balioak indartzea da. Konexio- eta hausnarketa-espazio bat eskaini nahi da, belaunaldiek elkarri laguntzeko, elkarrekin ikasteko eta hazteko.
Edizio honetan, 6 eta 8 urte bitarteko haurrek ‘Solasaldi dialogikoak’ saioan parte hartu ahal izango dute. Bertan, jardueran parte hartuko duen senitarteko batek lagunduta, ‘Haniellen txalupa’ liburuaren inguruan taldean irakurtzeko eta hitz egiteko aukera izango dute. 8 eta 12 urte bitarteko haurrek gauza bera egingo dute ‘Migratzaileak’ liburuarekin; ez da nahitaezkoa pertsona heldu batekin parte hartzea, baina aukera zabalik dago, nahi izanez gero. Bi kasuetan, gogoeta kolektiborako gune bat aurkeztuko da, Aitor Etxeberriak dinamizatua, eta migrazioa hartuko da gai nagusitzat.
Giza liburutegiak eta «Osasuntsu dauden hitzak» programa
Giza liburuak istorio bat atzean duten pertsonak izaten dira, bizitza deitzen dugun abentura korapilatsu honen maisu bihurtzen dituena. ‘Giza Liburutegia’ jardueraren helburua topaketa sustatzea eta diskriminazioa gutxitzea da, desberdintasuna ospatuz eta pertsonekiko elkarrizketa, tolerantzia eta errespetua sustatuz, aurreiritziak eta estereotipoak zalantzan jarriz eta gizarte-kohesioa sendotzen lagunduz. Beren istorioak partekatzen dituzten pertsonak udalerri berekoak edo inguruetakoak izango dira. Oraingoan, nahi ez den bakardadearen gaia eta LGTEBI+ kolektiboa jorratuko dira. 16 urtetik gorako edonork har dezake parte.
‘Sendatzen duten hitzak’, Hasier Larretxea idazleak zuzendua, literatur tailerren programa berritzaile bat da, dolu edo krisi esanguratsu batean dagoen edonor hurbil daitekeena. Premisa da espazio publikoak espazio horiek urrutiago sentitzen dituzten pertsonei hurbiltzea. Tailer honek, biblioterapiatik, bizitzako edozein prozesuri erantzuten dio, eta, batez ere, onura kognitiboak eta gogo-aldarteakoak erakusten ari da. Proposamen pilotu honetan, 10 saioren bidez, tailerrak lotura esanguratsuak eraikitzen ditu elkarlaneko idazketa sortzailearen bidez. Pertsona desberdinen arteko elkarrizketa-esparru egituratu bat ezartzea da asmoa.
Egingo diren mintegi guztien egutegia Memoria eta Bizikidetzako Zuzendaritza Nagusiaren webgunean eguneratuko da, esteka honetan: https://pazyconvivencia.navarra.es/eu/bibliotecas-por-la-paz-y-la-convivencia-2025
Aurtengo tailerrak eta jarduerak liburutegi hauetan egingo dira:
Garesko Liburutegia, Arguedasko Liburutegia, Berriozarko Liburutegia, Zarrakazteluko Liburutegia, Castejongo Liburutegia, Etxarri Aranazko Liburutegia, Fiteroko Liburutegia, Irurtzungo Liburutegia, Mendabiako Liburutegia, Cabanillasko Liburutegia, Cadreitako Liburutegia, Doneztebeko Liburutegia, Olaztiko Liburutegia, Faltzesko Liburutegia, Mélidako Liburutegia, Valtierrako Liburutegia, Aiegiko Liburutegia, Oteizako Liburutegia, Azkoiengo Liburutegia, Ribaforadako Liburutegia, Erronkariko Liburutegia, San Adriango Liburutegia, San Frantzisko Liburutegia (Iruñea), San Pedro Liburutegia (Iruñea), Tafallako Liburutegia, Txantreako Liburutegia (Iruñea), Cárcarko Liburutegia, Ultzamako Liburutegia, Alloko Liburutegia, Corteseko Liburutegia, Miranda Argako Liburutegia, Olatzeko Liburutegia, Cintruénigoko Liburutegia, Burlatako Liburutegia, Milagroko Liburutegia, Agoitzeko Liburutegia, Berako Liburutegia, Yamaguchiko Liburutegia (Iruñea), Leitzako Liburutegia, Fontellaseko Liburutegia, Erriberriko Liburutegia, Etxabakoitzeko Liburutegia (Iruñea), Caparrosoko Liburutegia, Arrosadiako Liburutegia (Iruñea), Leringo Liburutegia, Urdiaingo Liburutegia, Zizur Nagusiko Liburutegia, Mañeruko Liburutegia, Noaingo Liburutegia eta Nafarroako Liburutegia (Iruñea).